Kalendarium końca PRL

z perspektywy Uniwersytetu Warszawskiego

---

 

 

(wybrane z:  Joanna Mantel- Niećko, przy współpracy Marii Stanowskiej, Haliny Suwały,Beaty Chmiel, Ewy Pankiewicz -Próba sił- Źródła do dziejów Uniwersytetu Warszawskiego po 13 grudnia 1981, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1991)

 

1982

4 maja

Sejm uchwalił ustawę o szkolnictwie wyższym w kształcie wynegocjowanym w 1981 r. przez Komisję Kodyfikacyjną pod przewodnictwem prof. Zbigniewa Resicha

 

10 maja

Senat Uniwersytetu Warszawskiego powołuje Senacką Komisję d/s Osób Pozbawionych Wolności, której przewodniczącą zostaje doc. dr hab. Jadwiga Puzynina, a sekretarzem doc. dr hab. Joanna Mantel-Niećko

 

13 maja

na apel TKK w całym kraju od były się 15-minutowe manifestacje i strajki; w Krakowie t w Warszawie ZOMO zaatakowało demonstrantów; demonstracja w Uniwersytecie Warszawskim

 

13 maja

internowano trzech dziekanów Uniwersytetu Warszawskiego: doc. dr hab. Joannę Mantel-Niećko, doc. dr hab. Jadwigę Puzyninę (sekretarza i przewodniczącą Senackiej Komisji d/s Osób Pozbawionych Wolności) oraz doc. dr hab. Hannę Świde-Ziembę, która zgłosiła na posiedzeniu Senatu projekt powołania Komisji; podanie się do dymisji dziekana Wydziału Humanistycznego Filii w Białymstoku, prof. Andrzeja Wyrobisza

 

14 maja

zarządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego o przeprowadzeniu weryfikacji kadr

 

30 sierpnia

Uchwałą nr 189 Rady Ministrów wraz z wydanym w dniu 7 września Zarządzeniem nr 28 ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki wraz z wytycznymi zawieszono moc niektórych postanowień Ustawy o szkolnictwie wyższym z 4 maja

 

8 października

Sejm przy 10 głosach sprzeciwu i 9 wstrzymujących się uchwalił ustawy o związkach zawodowych i o organizacjach rolników; wszystkie związki zawodowe istniejące przed 13 grudnia 1981, w tym NSZZ „Solidarność” zostały rozwiązane; w Gdańsku doszło do demonstracji ulicznych

 

25 października

Rada Naukowa Instytutu Prawa Karnego Wydziału Prawa i Administracji UW poświęcona problematyce przestępstwa politycznego i statusu więźnia politycznego

 

10 listopada

strajki i demonstracje w rocznicę rejestracji NSZZ „Solidarność”; manifestacje w Uniwersytecie Warszawskim

 

15 listopada

rektor UW, prof. Dobrowolski zawiesił zajęcia na Wydziale Psychologii i w Instytucie Socjologii oraz zawiesił w pełnieniu funkcji dziekanów: prof. dr hab. Jerzego Szackiego, doc. dr hab. Janusza Grzelaka l dr Barbarę Malak

 

25 listopada

dymisja złożona przez zespół dziekański Wydziału Psychologii

 

29 listopada

pierwsze posiedzenie Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego

 

10 grudnia

rozporządzenie w sprawie organizacji i stowarzyszeń studenckich

 

18 grudnia

Sejm uchwalił ustawę o szczególnej regulacji prawnej w okresie zawieszenia stanu wojennego

 

19 grudnia

Rada Państwa podjęła uchwałę zawieszającą stan wojenny z dniem 31 grudnia 1982

 

23 grudnia

minister spraw wewnętrznych poleci! zwolnić wszystkich internowanych i zlikwidować obozy dla internowanych

 

1983

4 stycznia

min. J. Urban poinformował, że w ciągu całego 1982 r. aresztowano z powodów politycznych 3600 osób; skazanych i tymczasowo aresztowanych było łącznie 1500 osób

 

8 marca

manifestacja w Uniwersytecie Warszawskim w rocznicę wydarzeń marcowych w 1968

 

22 marca

minister spraw wewnętrznych, gen. Cz. Kiszczak poinformował Sejm, że w ciągu 15 miesięcy od ogłoszenia stanu wojennego w czasie demonstracji śmierć poniosło 15 osób, rany postrzałowe odniosło 36 manifestantów; w czasie zajść ulicznych aresztowano ogółem 630 osób, kolegia ukarały 6800 demonstrantów; minister sprawiedliwości Sylwester Zawadzki podał, iż za wszystkie przestępstwa antypaństwowe skazano ogółem 2580 osób, zaś za przestępstwa określone w dekrecie o stanie wojennym — 1462

 

16 kwietnia

decyzja ministra nauki i szkolnictwa wyższego o przeprowadzeniu kolejnej weryfikacji zwanej okresową oceną kadry kierowniczej

 

6 lipca

Senat UW decyduje przekazać ministrowi sprawiedliwości stanowisko w sprawie statusu więźniów politycznych

 

21 lipca

Sejm ogłosił amnestię obejmującą także więźniów politycznych oprócz sprawców przestępstw przeciwko podstawowym interesom politycznym PRL (nie objęła m.in. 11 tymczasowo aresztowanych działaczy „Solidarności” i dawnego KSS „KOR”), równocześnie Sejm uchwalił ustawę o szczególnej regulacji prawnej w okresie przezwyciężania kryzysu społeczno-ekonomicznego

 

22 lipca

po 586 dniach zniesiony został w Polsce stan wojenny

 

28 lipca

Sejm dokonał zmian w kodeksie karnym, zaostrzając jego represyjność, oraz znowelizował ustawę o cenzurze, rozszerzając katalog kontroli prewencyjnej

 

19 sierpnia

rozwiązano Związek Literatów Polskich

 

21 grudnia

zatwierdzenie statutu UW przez ministerstwo po kolejnych ustępstwach Uniwersytetu zgłaszanych od momentu zatwierdzenia statutu przez Senat UW, tj. 15 grudnia 1982

 

1984

6 stycznia

minister spraw wewnętrznych wydał rozporządzenia: w sprawie zasad i trybu zatrzymywania, kontroli osobistej, przeglądania zawartości bagaży osób naruszających lub zagrażających porządkowi i bezpieczeństwu publicznemu; w sprawie warunków użycia środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy SB i MO; w sprawie warunków użycia broni palnej przez funkcjonariuszy SB i MO

 

18 stycznia-l marca

wybory uzupełniające do Senatu UW

 

8 marca

odmowa zarejestrowania Towarzystwa Naukowego UW przez prezydenta Warszawy, utrzymana w mocy przez ministra spraw wewnętrznych 11 maja 1984

 

22 marca

minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki, prof. Benon Miśkiewicz w liście do rektora uznał wybory uzupełniające do Senatu za nieważne i mimo wykazania przez prawników i Komisję Wyborczą UW bezpodstawności zarzutów, podtrzymał swą opinię 9 kwietnia

 

7 maja

wybór prof. Klemensa Szaniawskiego na stanowisko rektora UW (204 głosy do 66 oddanych na prof. Dobrowolsklego, dotychczasowego rektora)

 

9 maja

sprzeciw ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki, prof. B. Miśkiewicza wobec wyboru prof. Szaniawskiego

 

21 maja

oddalenie zarzutu ministra Miśkiewicza przez Prezydium Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego; uchylenie uchwały Prezydium Rady Głównej przez Prezesa Rady Ministrów i zawieszenie uprawnień Kolegium Elektorów UW na okres 6 miesięcy

 

3 grudnia

rektorem UW został wybrany prof. Grzegorz Białkowski, który nominację ministra otrzymał 15 lutego 1985 (nominacji nie uzyskał prorektor d/s współpracy z zagranicą, prof. Antoni Mączak)

 

1985

10 maja

nowelizacja prawa karnego i prawa o wykroczeniach; wprowadzenie na 3 lata kolejnej ustawy o „szczególnej odpowiedzialności karnej”

 

25 lipca

nowelizacja ustawy o szkolnictwie wyższym ograniczająca autonomie uczelni i zwiększająca równocześnie uprawnienia ministra nauki i szkolnictwa wyższego

 

6 listopada

gen. W. Jaruzelski objął funkcje przewodniczącego Rady Państwa, prezesem Rady Ministrów został Z. Messner

 

27 listopada

na podstawie znowelizowanej ustawy o szkolnictwie wyższym minister nie zatwierdził na stanowisku dziekanów:

Wydziału Chemii UW — prof. dr hab. Zbigniewa Koczorowskiego,

Wydziału Neofilologii UW — doc. dr hab. Tadeusza Majdy i

doc. dr hab. Andrzeja Sieroszewskiego, Wydziału Humanistycznego Filii UW w Białymstoku prof. dr hab. Andrzeja Wyrobisza i dr Adama Dobrońskiego,

a także kierownika zakładu Wydziału Psychologii doc. dr hab. Janusza Grzelaka

oraz około 70 osób wybranych do pełnienia kierowniczych funkcji w 15 uczelniach, w tym rektorów 5 uczelni.

 

1986

8 kwietnia

kolejne zarządzenie ministra nauki l szkolnictwa wyższego o przeprowadzeniu weryfikacji w uczelniach

 

10 grudnia

powstała Komisja d/s Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarności” pod przewodnictwem Zbigniewa Romaszewskiego

 

1987

17 lutego

przedstawiciele uczelni warszawskich utworzyli Unię NZS

 

22 kwietnia

prof. Grzegorz Białkowski zostaje powtórnie wybrany rektorem UW

 

21 grudnia

złożenie w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie podpisanego przez 405 osób wniosku o rejestrację Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” UW

 

1988

8 marca

w rocznice marca 1968 niezależne demonstracje studenckie w Krakowie, Warszawie i Lublinie, żądające legalizacji NZS zostały zaatakowane przez MO; ujawnienie się komitetu założycielskiego NZS w UW, do którego akces złożyło jeszcze lego samego dnia blisko 1000 studentów; wniosek o rejestrację złożony w Urzędzie Wojewódzkim został odrzucony jako „zagrażający porządkowi publicznemu”

 

1989

6 lutego

rozpoczęcie obrad „okrągłego stołu”

 

17, 24 lutego

w Krakowie milicja rozpędziła demonstracje NZS

 

l kwietnia

Forum Kultury Niezależnej w Uniwersytecie Warszawskim

 

5 kwietnia

zakończenie obrad „okrągłego stołu”

 

17 kwietnia

ponowna rejestracja NSZZ „Solidarność” 20 kwietnia

 

16-18 maja

demonstracje studenckie w Krakowie przekształciły się w wielogodzinne starcia z milicją

 

23 maja

Sąd Wojewódzki w Warszawie odrzucił wniosek o rejestracje NZS

 

4 czerwca

I tura wyborów do Sejmu i Senatu: frekwencja 62%

 

18 czerwca

II tura wyborów: frekwencja 26%; kandydaci Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” poza jednym — wygrali wybory w swych okręgach; senatorem z listy KO „Solidarności” został rektor UW, prof. Grzegorz Białkowski

 

23 czerwca

ukonstytuował się Obywatelski Klub Parlamentarny

 

29 czerwca

zmarł prof. Grzegorz Białkowski, rektor UW

 

4 lipca

inauguracyjne posiedzenie Sejmu i Senatu

 

6 lipca

wybór prof. Andrzeja K. Wróblewskiego na rektora UW

 

20 lipca

Zgromadzenie Narodowe 270 glosami wybrało W. Jaruzelskiego na prezydenta PRL

 

24 sierpnia

Sejm powołał Tadeusza Mazowieckiego na urząd Prezesa Rady Ministrów